به گزارش تحریریه، عضو هییت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری در وزارت جهاد کشاورزی در برنامه گفتا رود رادیو تهران ضمن انتقاد از وضع آبخیزداری کشور گفت:ما نمی‌توانیم در یک آبخیزی که صد متر مکعب آب داریم برای هزار متر مکعب برنامه‌ریزی و بهره‌برداری کنیم.

ضیاالدین شعاعی گفت:: بر هم زدن نظام آبخیز سبب شده مصرف‌کننده‌ای مازاد بر نیاز منطقه به استان تهران و شهر تهران تحمیل کنیم که گریز ناپذیراست و مجبور شدیم برای تامین نیازها از حوزه‌های مجاور قرض بگیریم ما از طالقان از سد ماملو از جاجرود از کرج از سد لار آب به تهران می‌آوریم و این یعنی نظام چرخه‌ی طبیعی اینجا را برهم زده ایم.

وی همچنین درباره آمایش سرزمینی گفت:آمایش سرزمینی به ما می‌گوید که ظرفیت منابع حوزه چیست با این توصیف ما در آبخیزداری برای منابع آب، منابع پوشش گیاهی و منابع خاک حوزه آبخیز باید برنامه ریزی کنیم.

عضو هییت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری افزود:حتی انسان هم به عنوان یک موجود در آبخیز باید اخلاقش مدیریت شود تا یک آبخیز نشین با سلیقه و عالم به مسایل تربیت شود. حتی سیاستمدارها هم در حوزه‌ی آبخیز باید آبخیزداری بدانندو ضوابط ومسایل را رعایت کنند و بربهره‌برداری‌های نا موزون از منابع محدود پافشاری نکنند تا بعد با مسایلی که در دشت کرج و جاهای دیگر داریم مواجه نشویم.

شعاعی گفت:یک مجموعه مدیریتی آبخیز استعدادهای ذاتی دارد به نام آب، خاک و پوشش یک استعداد قابل انتقال داره مثل صنعت مثل بارگذاری جمعیت مثل تولیدات فناوری‌های مواد فرآوری به بیان ساده مثلا تولید یک محصول به محصول دیگرظرفیت‌های تولیدی یه حوزه آبخیز هستند.

وی افزود:خیلی ساده می‌توان میوه خشک کنیم و به عنوان خشکبار صادر کنیم از منطقه آبخیز، یا از یک محصول صنعتی معدنی یه محصول ثانوی درست کنیم این مجموعه ظرفیت‌های حوزه‌ی آبخیزکه در نظام جامعه مدیریت آبخیز به همه‌ی این‌ها توجه دارد و حتی جایی که حوزه‌ی آبخیز منابع انسانی دارد، ولی اشتغال و کار ندارد با مطالعه‌ی حوزه آبخیز می‌توان ظرفیت را انتقال داد برای مثال صنایع کوچک را انتقال داد صنایعی که آسیب محیط زیستی ندارندو تولید را بالا برد، اشتغال ایجاد کرد و آبادانی حوزه را رقم زد.

عضو هییت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری همچنین درباره فرسایس خاک بعنوان بزرگترین معضل حوزه‌های آبخیز گفت:بطور متوسط در سال پانزده تن در هکتار هدر رفت خاک داریم البته در بعضی جاها اصلا هدررفت خاک نداریم یا نگران کننده نیست مثلا در جنگل‌های شمال ما هدر رفت خاک مانند مناطق دیگر نداریم.

عضو هییت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی افزود:در یک حادثه‌ی سیل در چابهار دره‌ای به عمق پانزده متر به عرض ۵۰۰ متر به طول دو و نیم کیلومتر خاک مملکت وارد دریای عمان می‌شود. فرسایش را تصور کنید چه فاجعه‌ای رخ داده است خاکی که برای تشکیل یک سانتی‌متر قطرش چند هزار سال زمان می‌خواهیم و ما به راحتی با یک سیل صدها هزار تن خاکمان به دریا می‌رود پس بحث فرسایش و حفظ خاک در آبخیزها یکی از مسایل مهمی است که ما در آبخیز داری به آن توجه داریم.

دکترشعاعی گفت:در مناطقی مثل جنوب کشور فاجعه‌ای بنام فرسایش وجود دارد. در بحث فرسایش خب طبیعتا آبخیزداری اولین حرف رو میزنه عملیات آبخیزداری عملیاتیست که تلاش می‌کنند تا شیب رودخانه‌ها با سیلاب‌ها زیاد نشود.

عضو هییت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی در بحث آب نیز گفت:در کشوری که چهارصد و سی میلیارد متر مکعب بارش دویست و نود میلیارد تبخیر هست و از دست ما کاری ساخته نیست.

آبخیزداری این باور ر ا قبول ندارد آبخیزداری می‌گوید این از غفلت ماست و با آبخیزداری می‌شود بخش زیادی از این دویست و نود میلیارد متر مکعب را به چرخه‌ی تولید برگردان امسال هم سال تولید هست و باید آبخیزداری مبنا قرار بگیرد تا از ظرفیت آب خاک و پوشش گیاهی به طوری بهره‌مند بشیم که بتوانیم با افزایش تولید و سیاست‌های بهره‌وری بین منابع آب بتونیم جبران افزایش نیازهای غذایی که با توسعه جمعیت ضرورت پیدا می‌کنه را انجام بدیم.

دکترشعاعی افزود:شاید ثروت زاترین کار در کشور امروز آبخیزداری باشد از هر چیزی حتی صنعت فولاد مهمتر و پایدارتر و جذاب‌تر برای اقتصاد کشور است، ولی متاسفانه به این مهم بی‌توجهی می‌شود. اعداد و ارقامی که اختصاص داده می‌شود. در شان کشوری با صد و بیست میلیون هکتار حوزه‌های آبخیز نیست.

وی گفت: در کشورهای غنی و ثروتمند واحدهای مدیریتی یک متر در یک متر کشورشان را می‌شناسند ما متاسفانه به این عرصه‌ها بی‌توجهی می‌کنیم ارقامی که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارائه می‌کند اصلا تناسب با نیاز کشور ندارد و دولت با ید توجه ویژه به آبخیزداری داشته باشد.

پایان/